Κωνσταντίνος Βαρκούλης κτηνίατρος, Κυριακή Παυλίδου κτηνίατρος, PhD, Ιωάννης Σάββας κτηνίατρος, PhD
Κλινική Ζώων Συντροφιάς, Τμήμα Κτηνιατρικής, Α.Π.Θ., Θεσσαλονίκη
MeSH keywords:
butorphanol, cats, dexmedetomidine
Περίληψη
Ο συνδυασμός α2-αδρενεργικών αγωνιστών με οπιοειδή παρέχει επαρκή ηρέμηση και αναλγησία στην κλινική πράξη. Πολύ χαμηλότερες δόσεις ενός α2-αγωνιστή μπορεί να πετύχουν αυτά τα αποτελέσματα όταν συνδυαστούν με οπιοειδή, εξαιτίας της συνεργικής δράσης των δύο φαρμάκων. Από όσο γνωρίζουν οι συγγραφείς, αυτή είναι η πρώτη συστηματική ανασκόπηση που αξιολογεί τα καρδιοαναπνευστικά αποτελέσματα της δεξμεδετομιδίνης σε συνδυασμό με βουτορφανόλη στη γάτα. Οι συγγραφείς διερεύνησαν τη σχετική βιβλιογραφία στο PubMed, το Google Scholar και το Scopus χρησιμοποιώντας λέξεις-κλειδιά. Ο αποκλεισμός μη σχετικών μελετών ως προς το θέμα υπό διερεύνηση οδήγησε σε 9 συμβατές περιλήψεις για κριτική αξιολόγηση. Μελέτες οι οποίες δεν αξιολογούσαν δυο ή περισσότερες καρδιοαναπνευστικές παραμέτρους, αποκλείστηκαν από τη συστηματική ανασκόπηση, με αποτέλεσμα δύο άρθρα τελικά να συμπεριληφθούν στην ανάλυση. Οι δύο μελέτες αξιολογήθηκαν για μεροληψία με βάση συγκεκριμένα κριτήρια. Ειδικότερα, έγινε ανάλυση της δημιουργίας τυχαίας ακολουθίας, καθώς και του σχεδιασμού της μελέτης σχετικά με την τυφλή δοκιμή των συμμετεχόντων και την αντικειμενική εκτίμηση του αποτελέσματος. Και τα δύο άρθρα έχουν κατηγοριοποιηθεί ως μέτριας/ισχυρής ποιότητας. Έξι παράγοντες ταυτοποιήθηκαν ότι επηρεάστηκαν με βάση τη δράση του συνδυασμού αυτών των φαρμάκων. Οι παράγοντες αυτοί ήταν: καρδιακή συχνότητα, αναπνευστική συχνότητα, αρτηριακή πίεση του αίματος, κορεσμός της αιμοσφαιρίνης σε οξυγόνο (SpO2), χρόνος αναπλήρωσης των τριχοειδών και χρώμα βλεννογόνων. Οι περιορισμοί της μελέτης αυτής περιλαμβάνουν το μικρό μέγεθος του δείγματος των άρθρων που συμπεριλήφθηκαν και την αδυναμία να διερευνηθεί δημοσιευμένη βιβλιογραφία σε γλώσσες πέρα της Αγγλικής. Όλες οι επεμβάσεις στις μελέτες αυτές ήταν μη χειρουργικές. Ο συνδυασμός δεξμεδετομιδίνης με βουτορφανόλη είχε ως αποτέλεσμα την ελάττωση της καρδιακής συχνότητας και της αρτηριακής πίεσης. Η αναπνευστική συχνότητα μειώθηκε σημαντικά σε μία μελέτη, αλλά παρέμεινε παρόμοια με τη μέτρηση πριν την χορήγηση των φαρμάκων στην άλλη. Ο μέσος κορεσμός της αιμοσφαιρίνης δεν διέφερε σημαντικά από τη μέτρησή του πριν τη χορήγηση. Απαιτούνται περαιτέρω μελέτες ώστε να καταλήξουμε σε ασφαλή συμπεράσματα.
Εισαγωγή
Οι α2-αδρενεργικοί αγωνιστές χρησιμοποιούνται συχνά για ηρέμηση στην ιατρική της γάτας. Παρέχουν βαθιά ηρέμηση, αναλγησία καθώς και μυοχάλαση. Ένα από τα βασικά πλεονεκτήματα των φαρμάκων αυτών είναι η αντιστροφή της δράσης τους από ειδικούς ανταγωνιστές (π.χ. ατιπαμεζόλη). Ωστόσο, έχουν σημαντικές παρενέργειες όπως μειωμένη καρδιακή συχνότητα και καρδιακή παροχή, αυξημένη περιφερική αντίσταση, αναπνευστική καταστολή και έμετο (Sinclair 2003).
Η βουτορφανόλη είναι ένα συνθετικό οπιοειδές, με κ-αγωνιστή και μ-ανταγωνιστή δράση (Commiskey et al. 2005). Καθώς δεν περιλαμβάνεται μεταξύ των ελεγχόμενων ουσιών, συχνά προτιμάται από πιο ισχυρά παράγωγα των οπιοειδών, εξαιτίας εύκολης πρόσβασης σε αυτή. Κατόπιν ενδομυϊκής χορήγησης σε γάτες, ο ουδός του πόνου στη θερμότητα μειώνεται και ακολουθεί μια σύντομης διάρκειας αναλγητική δράση που ποικίλει σε ισχύ (Lascelles & Robertson 2004, Johnson et al. 2007). Ο συνδυασμός δεξμεδετομιδίνης με βουτορφανόλη παρέχει πιο βαθιά ηρέμηση και πιο έντονη μυοχάλαση, ενώ αντίθετα μόνη της η δεξμεδετομιδίνη έχει ταχύτερη έναρξη της κατάκλισης σε γάτες πειραματόζωα (Selmi et al. 2003).
Με την παρούσα συστηματική ανασκόπηση στοχεύουμε στην εκτίμηση των αποδεικτικών στοιχείων που είναι διαθέσιμα για τη δράση της δεξμεδετομιδίνης σε συνδυασμό με βουτορφανόλη ως προς το καρδιαγγειακό και το αναπνευστικό στη γάτα. Από όσο γνωρίζουμε αυτή είναι η πρώτη συστηματική ανασκόπηση που να αξιολογεί τη δράση του συγκεκριμένου συνδυασμού φαρμάκων στη γάτα.
Υλικά και μέθοδοι
Κατά την αναζήτηση της βιβλιογραφίας χρησιμοποιήθηκαν τα PubMed, Scopus και Google scholar από την 1 Ιανουαρίου 1980 έως τις 20 Δεκεμβρίου του 2019, σε επιστημονικές δημοσιεύσεις με πλήρες κείμενο στα αγγλικά. Οι όροι αναζήτησης που χρησιμοποιήθηκαν στην παρούσα ανασκόπηση περιλάμβαναν τα εξής: α2-agonists, dexmedetomidine OR opioids, butorphanol OR συνδυασμός dexmedetomidine with butorphanol, cardiovascular effects of dexmedetomidine with butorphanol, respiratory effects of dexmedetomidine with butorphanol, cats.
Οι επιλογές των δημοσιεύσεων εστίασαν στο συνδυασμό δεξμεδετομιδίνης με βουτορφανόλη αποκλείοντας άλλους α2-αγωνιστές ή οπιοειδή. Επιπρόσθετα, μόνο καρδιοαναπνευστικές παράμετροι μελετήθηκαν χωρίς να περιλαμβάνεται ηρέμηση ή άλλες δράσεις αυτού του συνδυασμού φαρμάκων. Εννέα άρθρα με πλήρες κείμενο αξιολογήθηκαν από δύο κριτές ανεξάρτητα, χρησιμοποιώντας κριτήρια αποκλεισμού. Αποτελέσματα που διαφωνούσαν μεταξύ των κριτών συζητήθηκαν με τον επιβλέποντα ερευνητή της ομάδας. Η βαθμολόγηση βασίστηκε στο σχεδιασμό της κάθε μελέτης και την ανάλυση των δεδομένων και κατηγοριοποιήθηκε ως φτωχή, μέτρια, ή ισχυρή. Η επεξεργασία των δεδομένων ακολούθησε εφόσον συμφωνήθηκαν κριτήρια, με βάση ειδικό λογισμικό (Review Manager 5.3, Copenhagen: The Nordic Cochrane Centre, The Cochrane Collaboration) ώστε να εκτιμηθεί ο σχεδιασμός των μελετών, η συλλογή των δεδομένων και η μέθοδος ανάλυσης, τα αποτελέσματα και η συζήτηση.
Αποτελέσματα
Από τις εννέα μελέτες που επιλέχθηκαν, μόνο δύο πληρούσαν τα κριτήρια ένταξης πλήρως, ενώ οι υπόλοιπες επτά δεν ήταν ιδιαίτερα σχετικές με το θέμα της εργασίας (Εικόνα 1). Αποκλείστηκαν από τη μελέτη δημοσιεύσεις που δεν περιλάμβαναν ή δεν ανέλυαν παραμέτρους του καρδιοαναπνευστικού (n=4) και δεν χρησιμοποιούσαν αποκλειστικά τους παραπάνω συνδυασμούς φαρμάκων (n=3). Ειδικότερα, οι εξής μελέτες που αποκλείστηκαν «Sedative, hematologic and haemostatic effects of dexmedetomidine-butorphanol alone or in combination with ketamine in cats» (Volpato et al. 2015), «The effect of butorphanol on the incidence of dexmedetomidine-induced emesis in cats» (Papastefanou et al. 2015), «Comparison of intramuscular butorphanol and buprenorphine combined with dexmedetomidine for sedation in cats» (Bhalla et al. 2018) και «Comparison of two intramuscular sedation protocols on sedation, recovery and ease of venepuncture for cats undergoing blood donation» (Reader et al. 2019), δεν παρείχαν επαρκείς καρδιοαναπνευστικές παραμέτρους για το στόχο της παρούσας μελέτης. Επιπλέον, οι μελέτες «Use of thermal threshold response to evaluate the antinociceptive effects of butorphanol in cats» (Lascelles & Robertson 2004), «Combinations of dexmedetomidine and alfaxalone with butorphanol in cats: application of an innovative stepwise optimisation method to identify optimal clinical doses for intramuscular anaesthesia» (Adami et al. 2016) και «Comparison of intramuscular alfaxalone and ketamine combined with dexmedetomidine and butorphanol for castration in cats» (Khenissi et al. 2017) δεν χρησιμοποίησαν αποκλειστικά το συνδυασμό δεξμεδετομιδίνης με βουτορφανόλη. Τελικά, στην συστηματική μας ανασκόπηση δύο μελέτες συμπεριλήφθηκαν: μία τυχαιοποιημένη διασταυρούμενη μελέτη που προσδιόριζε την ηρεμιστική και καρδιοαναπνευστική δράση της δεξμεδετομιδίνης μόνης ή και σε συνδυασμό με βουτορφανόλη ή κεταμίνη στις γάτες (Selmi et al. 2003) και μία προοπτική, τυχαιοποιημένη, τυφλή μελέτη που εκτιμούσε τα κλινικά αποτελέσματα της δεξμεδετομιδίνης μόνης ή και σε συνδυασμό με πεθιδίνη ή βουτορφανόλη, στις γάτες (Nagore et al. 2013).
Εικόνα 1. Διάγραμμα ροής των μελετών που αποκλείστηκαν και συμπεριλήφθηκαν.
Στη μελέτη «Evaluation of the sedative and cardiorespiratory effects of dexmedetomidine, dexmedetomidine-butorphanol, and dexmedetomidine-ketamine in cats» (Selmi et al. 2003), συμπεριλήφθηκαν έξι ενήλικες γάτες κοινής βραχύτριχης φυλής, μέσης ηλικίας 3 (±0,2) ετών και μέσου σωματικού βάρους 3,06 (±0,24) kg. Οι παράμετροι της κλινικής εξέτασης αξιολογήθηκαν πριν (αρχική τιμή) και μετά τη χορήγηση των φαρμάκων. Στις γάτες χορηγήθηκε δεξμεδετομιδίνη (10 μg kg-1, ενδομυϊκά-IM), δεξμεδετομιδίνη (10 μg kg-1, IM) και βουτορφανόλη (0,2 mg kg-1 IM), δεξμεδετομιδίνη (10 μg kg-1, IM) και κεταμίνη (5 mg kg-1 IM). Η επιλογή των φαρμάκων έγινε με τυχαιοποίηση και το χρονικό διάστημα που μεσολάβησε μεταξύ διαφορετικών αγωγών ήταν μεγαλύτερο της μίας εβδομάδας. Οι παράμετροι της ηρέμησης που μελετήθηκαν περιλάμβαναν το χρόνο μέχρι την πλάγια και στερνική κατάκλιση, τη διάρκεια της πλάγιας κατάκλισης, το χρόνο από την ηρέμηση μέχρι την ανάνηψη και την εκτίμηση της ηρέμησης, της μυοχάλασης και της ανταπόκρισης στα ακουστικά ερεθίσματα. Η καρδιακή συχνότητα (ΚΣ), η αναπνευστική συχνότητα (ΑΣ), η θερμοκρασία απευθυσμένου (ΘΑ) και ο κορεσμός αιμοσφαιρίνης (SpO2), καθώς και η συστολική (ΣΑΠ), η διαστολική (ΔΑΠ) και η μέση αρτηριακή πίεση (ΜΑΠ) καταγράφονταν πριν και στα 5, 10, 20, 30, 40, 50, και 60 λεπτά μετά τη χορήγηση της ηρέμησης. Σημαντική μείωση στην ΚΣ παρατηρήθηκε κατόπιν κάθε παρέμβασης. Η μείωση ήταν πιο εμφανής κατόπιν χορήγησης του συνδυασμού δεξμεδετομιδίνης-βουτορφανόλης. Η μέση ΚΣ μειώθηκε σημαντικά από την αρχική τιμή 5 λεπτά ύστερα από κάθε χορήγηση και ήταν εμφανές ότι η μείωση ήταν εντονότερη μετά το συνδυασμό δεξμεδετομιδίνης-βουτορφανόλης (χαμηλότερη τιμή ΚΣ: 64 παλμοί min-1, 50 λεπτά μετά τη χορήγηση των φαρμάκων). Επιπλέον, υπήρχε σημαντική μείωση στη ΣΑΠ και τη ΔΑΠ 50 λεπτά μετά από όλους τους συνδυασμούς φαρμάκων. Η μέση ΣΑΠ μειώθηκε σημαντικά συγκριτικά με την αρχική τιμή (118,6±2,6 mmHg) 50 λεπτά μετά (50 λεπτά: 103,7±11,2 mmHg, στα 60 λεπτά: 92,0±0,7 mmHg στην ομάδα που έλαβε δεξμεδετομιδίνη-βουτορφανόλη) με όλες τις αγωγές. Η μέση ΔΑΠ διέφερε σημαντικά από την αρχική τιμή (89,2±9,3 mmHg) 40 λεπτά μετά στις γάτες που έλαβαν δεξμεδετομιδίνη και βουτορφανόλη (στα 40 λεπτά: 64±17 mmHg, στα 50 λεπτά: 58,2±14,8 mmHg, στα 60 λεπτά: 46,5±9,2 mmHg). Η μέση ΜΑΠ στην ομάδα που έλαβε συνδυασμό δεξμεδετομιδίνης-βουτορφανόλης μειώθηκε σημαντικά συγκριτικά με την αρχική τιμή (100,4±5,3 mmHg) 50 λεπτά μετά τη χορήγηση (στα 50 λεπτά: 72,2±13,8 mmHg, στα 60 λεπτά: 63,5±9,1 mmHg). Σε όλα τα φάρμακα, η ΜΑΠ παρέμεινε πάνω από 60 mmHg σε όλες τις χρονικές στιγμές. Επιπλέον, η μέση ΑΣ μετά τη χορήγηση του συνδυασμού δεξμεδετομιδίνης-βουτορφανόλης μειώθηκε σημαντικά από την αρχική τιμή (43,2 min-1) 20 με 50 λεπτά (στα 20 λεπτά: 33,6 min-1, στα 30 λεπτά: 30 min-1, στα 40 λεπτά: 29 min-1, στα 50 λεπτά: 32,5 min-1). Ο μέσος κορεσμός αιμοσφαιρίνης δεν διέφερε σημαντικά συγκριτικά με την αρχική τιμή σε οποιαδήποτε χρονική στιγμή κατόπιν χορήγησης φαρμάκων, και δεν υπήρχαν σημαντικές διαφορές ανάμεσα στα φάρμακα. Η μέση θερμοκρασία απευθυσμένου δεν διέφερε σημαντικά μεταξύ των φαρμάκων μέχρι τα 50 λεπτά. Οι γάτες εμφάνιζαν σημαντική μείωση, συγκριτικά με την αρχική τιμή, στη θερμοκρασία απευθυσμένου 40 λεπτά μετά τη χορήγηση δεξμεδετομιδίνης-βουτορφανόλης (χαμηλότερη θερμοκρασία: 35,9°C).
Στη δεύτερη μελέτη, «Sedative effects of dexmedetomidine, dexmedetomidine-pethidine and dexmedetomidine-butorphanol in cats» (Nagore et al. 2013) συμπεριλήφθηκαν 30 γάτες κοινής βραχύτριχης φυλής, 15 από τις οποίες ήταν θηλυκές και 15 αρσενικές. Η ηλικία τους ήταν από 1 έως 8 ετών και το σωματικό τους βάρος ήταν μεταξύ 1,3 και 5,2 kg (2,3±1,1 kg). Όλες οι γάτες ήταν φυσικής κατάστασης ASA I. Χρησιμοποιώντας πολυπαραγοντική κλίμακα, συγκρίθηκαν οι ακόλουθες παράμετροι: ποιότητα ηρέμησης, μυοχάλαση και αναλγησία. Η κατανομή των γατών τυχαιοποιήθηκε σε 3 ομάδες (10 γάτες ανά ομάδα). Τα ζώα της πρώτης ομάδας έλαβαν δεξμεδετομιδίνη (20 μg kg-1 IM), τα ζώα της δεύτερης ομάδας έλαβαν δεξμεδετομιδίνη (10 μg kg-1 IM) και πεθιδίνη (2,5 mg kg-1 IM), και της τελευταίας δεξμεδετομιδίνη (10 μg kg-1 IM) και βουτορφανόλη (0,4 mg kg-1 IM). Σε όλες τις ομάδες παρατηρήθηκε αυξημένη ηρεμιστική δράση, καθώς και αναλγησία και μυοχάλαση. Όσον αφορά την ΑΣ, υπήρχε μείωση στην ομάδα που έλαβε συνδυασμό δεξμεδετομιδίνης-βουτορφανόλης. Σχετικά με την ΚΣ, υπήρχε μείωση στην ομάδα που έλαβε δεξμεδετομιδίνη-βουτορφανόλη (94±14 min-1) συγκριτικά με τις αρχικές μετρήσεις (108±26 min-1) 5 λεπτά μετά τη χορήγηση. Δεν υπήρχε σημαντική μεταβολή στην ΑΣ συγκριτικά με τις αρχικές τιμές (40-44 min-1) σε καμία από τις δύο ομάδες. Ο χρόνος αναπλήρωσης των τριχοειδών (ΧΑΤ), ο σφυγμός και το χρώμα των βλεννογόνων επίσης δεν εμφάνισαν διαφορές ανάμεσα στις τρεις ομάδες. Οι γάτες όλων των ομάδων εμφάνισαν πιο έντονα ωχρούς βλεννογόνους 5 λεπτά μετά την ηρέμηση συγκριτικά με την τιμή πριν τη χορήγηση, ωστόσο αυτό υποχώρησε 15 λεπτά μετά την επέμβαση. Αντίθετα, ο σφυγμός και ο ΧΑΤ παρέμειναν ίδιοι συγκριτικά με την αρχική τιμή και κατά τη διάρκεια της επέμβασης.
Συζήτηση
Από όσο γνωρίζουμε αυτή είναι η πρώτη συστηματική ανασκόπηση στην κτηνιατρική που να αξιολογεί τη δράση της δεξμεδετομιδίνης σε συνδυασμό με βουτορφανόλη στο καρδιαγγειακό και αναπνευστικό σύστημα στη γάτα. Ο τελικός αριθμός μελετών που συμπεριλήφθηκαν στην ανασκόπησή μας ήταν δύο. Παρόλο που και οι δύο μελέτες ήταν παρόμοιες σε σχεδιασμό και πληθυσμό, είναι εμφανές ότι το μικρό δείγμα των άρθρων που συμπεριλήφθηκαν δεν επαρκεί για να φτάσουμε σε ασφαλές συμπέρασμα. Oι περισσότερες δημοσιευμένες έρευνες σχετικές με τη δεξμεδετομιδίνη-βουτορφανόλη εξετάζουν το ηρεμιστικό αποτέλεσμα των φαρμάκων χωρίς να αναφέρουν τιμές καρδιαγγειακών παραμέτρων. Έτσι το μέγεθος των μελετών που συμπεριλήφθηκαν είναι πολύ περιορισμένο
Σχετικά με τα υλικά και τις μεθόδους που χρησιμοποιήθηκαν και στις δύο μελέτες, χορηγήθηκαν παρόμοιες δόσεις με την ίδια οδό χορήγησης. Στην πρώτη μελέτη «Evaluation of the sedative and cardiorespiratory effects of dexmedetomidine, dexmedetomidine-butorphanol, and dexmedetomidine-ketamine in cats» (Selmi et al. 2003), χορηγήθηκαν 10 μg kg-1 δεξμεδετομιδίνης (IM) σε συνδυασμό με 0,2 mg kg-1 βουτορφανόλη (IM), ενώ στη δεύτερη «Sedative effects of dexmedetomidine, dexmedetomidine-pethidine and dexmedetomidinebutorphanol in cats» (Nagore et al. 2013), χορηγήθηκαν 10 μg kg-1 δεξμεδετομιδίνης (IM) και 0,4 mg kg-1 βουτορφανόλης (IM).
Ο στόχος και των δύο ερευνών ήταν όχι μόνο να διερευνήσουν την καρδιοαναπνευστική επίδραση του συνδυασμού δεξμεδετομιδίνης-βουτορφανόλης αλλά και να αξιολογήσουν το ηρεμιστικό αποτέλεσμα αυτού του συνδυασμού φαρμάκων. Οι κύριες παράμετροι που εκτιμήθηκαν και στις δύο μελέτες ήταν η ΚΣ, η ΑΣ, ο κορεσμός αιμοσφαιρίνης και οι μη επεμβατικές αρτηριακές πιέσεις. Περαιτέρω παράμετροι του καρδιαγγειακού που απαιτούν πιο επεμβατικές μεθόδους μέτρησης, όπως η καρδιακή παροχή, η άμεση μέτρηση αρτηριακής πίεσης ή η κεντρική φλεβική πίεση δεν αξιολογήθηκαν. Δύο καρδιοαναπνευστικοί παράγοντες ήταν κοινοί στις δύο μελέτες (ΚΣ και ΑΣ). Η ΚΣ μειώθηκε σημαντικά και στα δύο, ενώ η ΑΣ μειώθηκε στην πρώτη μελέτη (Selmi et al. 2003) και δεν μεταβλήθηκε σημαντικά στη δεύτερη (Nagore et al. 2013).
Ο βαθμός μεροληψίας επιλογής και εκτέλεσης ήταν σχετικά χαμηλός και στις δύο μελέτες, λαμβάνοντας υπόψη ότι το πρώτο άρθρο (Selmi et al. 2003), είναι τυχαιοποιημένη διασταυρούμενη μελέτη και η δεύτερη (Nagore et al. 2013) είναι προοπτική, τυχαιοποιημένη, τυφλή μελέτη. Παρόλο που υπάρχουν περιορισμοί και στις δύο μελέτες, δεν αναφέρονται από τους συγγραφείς. Η πρώτη μελέτη (Selmi et al. 2003) έχει πολύ μικρό μέγεθος δείγματος, ενώ η δεύτερη (Nagore et al. 2013) δεν περιλαμβάνει άλλες καρδιαγγειακές παραμέτρους πέραν της ΚΣ και της ΑΣ.
Ο κύριος περιορισμός της παρούσας συστηματικής ανασκόπησης είναι ο μικρός αριθμός μελετών που συμπεριλήφθηκαν. Ερευνήθηκε η βάση δεδομένων PubMed, καθώς καλύπτει μεγάλο εύρος της κτηνιατρικής βιβλιογραφίας. Επιπλέον, αναζήτηση έγινε και στο Google Scholar και το Scopus χωρίς την προσθήκη νέων άρθρων. Οι συγγραφείς δεν μπορούν να αποκλείσουν την πιθανότητα να υπάρχουν επιπλέον μελέτες που δεν συμπεριλήφθηκαν στην παρούσα συστηματική ανασκόπηση. Τα άρθρα υπό αξιολόγηση περιορίστηκαν σε αυτά που είχαν γραφτεί στην αγγλική γλώσσα και μόνο.
Συμπέρασμα
Συμπερασματικά η χορήγηση συνδυασμού δεξμεδετομιδίνης με βουτορφανόλη οδηγεί σε έντονη μείωση της ΚΣ και της αρτηριακής πίεσης του αίματος. Η ΑΣ μειώθηκε σημαντικά στη μία μελέτη ωστόσο δεν μεταβλήθηκε στην άλλη. Ο μέσος κορεσμός αιμοσφαιρίνης δεν μεταβλήθηκε σημαντικά από την αρχική τιμή του πριν τη χορήγηση φαρμάκων. Σχετικά με το ΧΑΤ και το χρώμα των βλεννογόνων δεν υπήρξε αξιοσημείωτη μεταβολή. Συνολικά υπάρχουν περιορισμένες ενδείξεις, τόσο σε ποσότητα όσο και ποιότητα, γεγονός που τονίζει την ανάγκη για μελλοντικές δημοσιεύσεις ερευνητικών μελετών σχετικά με την καρδιοαναπνευστική δράση του συνδυασμού δεξμεδετομιδίνης-βουτορφανόλης. Κατά τη γνώμη των συγγραφέων, ο συνδυασμός αυτών των φαρμάκων συνιστάται στην κλινική πράξη για σχετικά μικρές χειρουργικές επεμβάσεις και απαιτείται περαιτέρω διερεύνηση ώστε να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα για τα καρδιοαναπνευστικά του αποτελέσματα.
Σύγκρουση συμφερόντων
Οι συγγραφείς δηλώνουν ότι δεν υπάρχει σύγκρουση συμφερόντων.
Βιβλιογραφία
- Adami C, Imboden T, Giovannini AE et al. (2016) Combinations of dexmedetomidine and alfaxalone with butorphanol in cats: application of an innovative stepwise optimisation method to identify optimal clinical doses for intramuscular anaesthesia. J Feline Med Surg 18, 846–853.
- Bhalla RJ, Trimble TA, Leece EA et al. (2018) Comparison of intramuscular butorphanol and buprenorphine combined with dexmedetomidine for sedation in cats. J Feline Med Surg 20, 325–331.
- Commiskey S, Fan LW, Ho IK et al. (2005) Butorphanol: Effects of a prototypical agonist-antagonist analgesic on κ-opioid receptors. J Pharmacol Sci 98, 109–116.
- Johnson JA, Roberston SA, Pypendop BH (2007) Antinociceptive effects of butorphanol, buprenorphine, or both, administered intramuscularly in cats. Am J Vet Res 68, 699–703.
- Khenissi L, Nikolayenkova-Topie O, Broussaud S et al. (2017) Comparison of intramuscular alfaxalone and ketamine combined with dexmedetomidine and butorphanol for castration in cats. J Feline Med Surg 19, 791–797.
- Lascelles BDX, Robertson SA (2004) Use of thermal threshold response to evaluate the antinociceptive effects of butorphanol in cats. Am J Vet Res 65, 1085–1089.
- Nagore L, Soler C, Gil L et al. (2013) Sedative effects of dexmedetomidine, dexmedetomidine-pethidine and dexmedetomidine-butorphanol in cats. J Vet Pharmacol Ther 36, 222–228.
- Papastefanou AK, Galatos AD, Pappa E et al. (2015) The effect of butorphanol on the incidence of dexmedetomidine-induced emesis in cats. Vet Anaesth Analg 42, 608–613.
- Reader RC, Barton BA, Abelson AL (2019) Comparison of two intramuscular sedation protocols on sedation, recovery and ease of venipuncture for cats undergoing blood donation. J Feline Med Surg 21, 95–102.
- Selmi AL, Mendes GM, Lins BT et al. (2003) Evaluation of the sedative and cardiorespiratory effects of dexmedetomidine, dexmedetomidinebutorphanol, and dexmedetomidine-ketamine in cats. J Am Vet Med Assoc 222, 37–41.
- Sinclair MD (2003) A review of the physiological effects of α2- agonists related to the clinical use of medetomidine in small animal practice. Can Vet J 44, 885–897.
- Volpato J, Mattoso CRS, Beier SL et al. (2015) Sedative, hematologic and hemostatic effects of dexmedetomidine–butorphanol alone or in combination with ketamine in cats. J Feline Med Surg 17, 500–506.
Υπεύθυνος αλληλογραφίας:
Κωνσταντίνος Βαρκούλης
e-mail: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.
